Jak oceniać ryzyko zawodowe?
Jeśli chcemy ocenić ryzyko zawodowe najlepiej pierw zapoznać się z samą definicją ryzyka zawodowego: rozumie się przez to prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy (Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, §2 pkt 7).
Przy ocenie ryzyka zawodowego bierze się pod uwagę środowisko pracy, które definiuje się jako warunki środowiska materialnego (określonego czynnikami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi), w których odbywa się proces pracy. Natomiast zagrożenie to inaczej stan środowiska pracy mogący spowodować wypadek lub chorobę.
Do czynnika fizycznego zalicza się: hałas ustalony i nieustalony, hałas infradźwiękowy, hałas ultradźwiękowy; pyły niesklasyfikowane i krzemionka krystaliczna; wibracje (ogólne i oddziałujące na organizm przez kończyny górne); mikroklimat; promieniowanie optyczne (widzialne, podczerwone, ultrafioletowe), promieniowanie jonizujące, promieniowanie laserowe, pole elektromagnetyczne (niskie i wysokie częstotliwości).
Czynnik chemiczny znajdujący się w środowisku pracy jest to każdy pierwiastek lub związek chemiczny, w postaci własnej lub w mieszaninie, w stanie, w jakim występuje w przyrodzie, lub w stanie, w jakim jest wytwarzany, stosowany lub uwalniany w środowisku pracy, w tym podczas usuwania go w postaci odpadów, w trakcie każdej pracy, niezależnie od faktu, czy jest albo nie jest wytwarzany celowo lub jest albo nie jest wprowadzany do obrotu (Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych).
Czynnik biologiczny jest to czynnik mogący być przyczyną zakażenia, alergii lub zatrucia obejmujący: drobnoustroje komórkowe w tym modyfikowane genetycznie, jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego w tym zmodyfikowane genetycznie, hodowle komórkowe, pasożyty wewnętrzne człowieka, a ponadto inne: wirusy, bakterie, riteksje, priony, grzyby i pleśnie oraz czynniki roślinne i zwierzęce.
Czynniki psychiczne w których skład wchodzą monotonia, monotypia i stres. Obciążenie układu ruchu dzieli się na obciążenie statyczne i dynamiczne oraz wymuszoną pozycje ciała.
Jak mówi Międzynarodowa Organizacja Pracy ryzyko zawodowe jest kombinacją prawdopodobieństwa wystąpienia zagrożenia oraz ciężkości uraz lub pogorszenia stanu zdrowia pracowników, powodowanego tym zdarzeniem.
Jak oceniać ryzyko zawodowe? Krok po kroku, za pomocą niżej przedstawionego schematu:
Cel oceny ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego (ORZ) to sumienne badanie warunków pracy mające stwierdzić, jakie jest prawdopodobieństwo tego, że występujące zagrożenie na stanowisku pracy może być przyczyną wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.
ORZ jest dokonywana nieustannie, powinna przedstawić podstawy do planowania i podjęcia działań dążących do likwidacji lub ograniczenia zagrożeń pojawiających się w środowisku pracy, poprawy warunków pracy oraz ochrony zdrowia i życia pracowników.
Celem ogólnym oceny ryzyka zawodowego jest wypracowanie możliwie jak najlepszej ochrony zdrowia i życia pracowników w warunkach pojawiających się na stanowisku pracy.
Cele szczegółowe natomiast to:
- weryfikacja występujących na stanowiskach pracy zagrożeń wraz z ich identyfikacją, oraz określeniem związanych z nimi ryzykiem zawodowym,
- określenie, czy zastosowane środki ochrony są właściwe dla poszczególnych zagrożeń,
- uzasadnienie, że stosuje się odpowiedniego wyboru materiały, a także wyposażenie stanowiska pracy oraz organizacja pracy jest prawidłowa,
- dokonanie analizy priorytetów działań, których celem będzie eliminacja lub ograniczenie ryzyka zawodowego,
- ustalenie, czy ryzyko zawodowe jest na poziomie akceptowalnym i czy stosuje się odpowiednie środki ochrony,
- zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy,
- uświadomienie pracowników, a także organów nadzoru i kontroli, że zagrożenie pojawiające się na stanowisku pracy jest znane.
Jak oceniać ryzyko zawodowe?
Plan działania
Przed przystąpieniem do wykonania ORZ jako pierwsze powinniśmy stworzyć plan działania odnoszący się do tej oceny i go udokumentować. Plan ma zapewnić przeprowadzenie oceny ryzyka w sposób systematyczny, z uwzględnieniem wszystkich aspektów pracy oraz wszystkich zagrożeń występujących w miejscu pracy. Aspekty, które powinny się znajdować w takim planie to:
- potwierdzenie zasobów wymaganych do przeprowadzenia ORZ, m.in. finansowych rzeczowych, ludzkich itp.,
- powołanie osoby lub osób, których zadaniem będzie planowanie i koordynowanie działań związanych z oceną ryzyka zawodowego np. powołanie zespołu do wykonania ORZ oraz określenie jego zadania i koordynowania,
- powołanie właściwych osób do wykonania oceny ryzyka zawodowego,
- ustalenie wymaganych szkoleń i przeszkolenie osób wyznaczonych do przeprowadzania ORZ,
- aktywowanie przedstawicieli kierownictwa i pracowników w ocenę ryzyka zawodowego,
- przydzielenie osobom oceniającym ryzyko zawodowe dostępu do odpowiednich informacji i zasobów, w tym koniecznych konsultacji i usług (np. przez umożliwienie im wglądu lub dostarczenie zapisów z rejestrów wypadków przy pracy, chorób zawodowych, wyników badań i pomiarów czynników środowiska pracy, analiz stanu bhp itp.),
- sporządzenie analizy struktury organizacyjnej do opracowania wykazu stanowisk pracy,
- ustalenie i realizowanie działań wynikających z oceny ryzyka zawodowego, których ideą jest wyeliminowanie lub ograniczenie ryzyka zawodowego,
- monitorowanie wykorzystywanych środków ochrony w celu określenia czy są one ciągle skuteczne,
- dokumentowanie wyników oceny ryzyka zawodowego,
- omówienie z pracownikami wyników ORZ, a także jakie działania będą podjęte w celu wyeliminowania lub ograniczenia danego ryzyka,
- przegląd i kontrola wyników oceny ryzyka zawodowego oraz ich weryfikacja.
Zakres opracowania planu działań dotyczących oceny ryzyka i jego udokumentowanie powinien być dostosowany do wielkości i specyfiki przedsiębiorstwa.
Ogólne zasady przygotowania
Ocena ryzyka zawodowego jest przeprowadzana na wszystkich stanowiskach pracy i obejmuje zatrudnionych pracowników, gdzie zadania są wykonywane po raz pierwszy lub jeśli dokonywane jest okresowy przegląd w całym przedsiębiorstwie.
W zakresie przygotowania się do takiej oceny ryzyka należałoby:
- przeanalizować strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa (czy istnieją i ile jest stanowisk stacjonarnych i niestacjonarnych, stanowiska na których wykonywane są zadania powiązane z normalnym przebiegiem procesu technologicznego, ale również tych na których wykorzystywane są zadanie pomocnicze i okazjonalne),
- uzgodnić jakie osoby pracują na danym stanowisku pracy (biorąc pod uwagę kobiety w ciąży, młodocianych, a także osoby niepełnosprawne),
- ukazać stanowiska analogiczne (te same zadania wykonywane są w tych samych warunkach i występuje takie samo zagrożenie).
Warto zapamiętać, że ocenę ryzyka zawodowego należy przeprowadzić zawsze, gdy tworzy się nowe stanowisko pracy oraz ponownie, gdy informacje wykorzystywane do przeprowadzenia oceny straciły swoją aktualność, zwłaszcza gdy:
- wprowadzone zostały nowe materiały, substancje lub technologie, które mogą być źródłem nowych zagrożeń,
- wprowadzono zmiany w stosowanych środkach ochronnych,
- pojawił się wypadek przy pracy,
- zmieniły się stężenia lub natężenia czynników szkodliwych na stanowisku pracy (potwierdzeniem tego stanu są badania środowiska pracy),
- zmodyfikowano wyposażenia stanowiska pracy,
- zmieniły się osoby pracujące na stanowisku pracy (głównie mowa tu o osobach szczególnie wrażliwych na oddziaływanie zagrożeń – kobiety w ciąży, młodociani, osoby niepełnosprawne, pracownicy starsi),
- zmieniły się przepisy prawa w dziedzinie bhp,
- wniosek pracowników dotyczący potrzeby przeglądania oceny na ich stanowiskach.
Nie jest konieczne powtarzanie oceny ryzyka zawodowego z powodu każdej niewielkiej zmiany.
Skład zespołu do oceny ryzyka zawodowego
Za skład zespołu powołanego do sporządzenia oceny ryzyka zawodowego odpowiedzialny jest pracodawca po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami. Zgodnie z przepisami prawa do zakresu działań służby bezpieczeństwa i higieny pracy należy udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy).
Skład zespołu do oceny ryzyka zawodowego powinni tworzyć:
- kierownictwo firmy/zakładu (zastępcy, dyrektorzy, kierownicy działów, itd.),
- osoby kierujące pracownikami (brygadziści, majstrowie, kierownicy, inżynierowie, itd.),
- przedstawiciele pracowników (przedstawiciele różnych zawodów i specjalności), w tym społeczni inspektorzy pracy,
- pracownicy służby bhp,
- lekarz medycyny pracy.
Dodatkowo w skład zespołu do oceny ryzyka zawodowego mogą wchodzić specjaliści lub biegli powołani przez pracodawcę, a których obecność jest niezbędna ze względu na występujące zagrożenia, to znaczy osoby odpowiedzialne za konserwację maszyn i innych urządzeń technicznych, elektrycy, przedstawiciele działu kadr czy psycholodzy. W sytuacji gdy identyfikacja zagrożenia tego wymaga, zaleca się aby oprócz powołanego zespołu byli wyznaczeni również eksperci zewnętrzni.
Osoby wyznaczane do przeprowadzenia oceny ryzyka zawodowego powinny mieć odpowiednią wiedzę i umiejętności, a w szczególności:
- opanować zasady oceny ryzyka zawodowego,
- korzystać z wiedzy niezbędnej do analizy zagrożeń pojawiających się na ocenianych stanowiskach pracy,
- potrafić oszacować szkodliwe następstwa występujących zagrożeń,
- umieć oszacować prawdopodobieństwo wystąpienia niekorzystnych dla zdrowia i życia pracowników następstw tych zagrożeń,
- potrafić sporządzić propozycje dotyczące sposobu eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego,
- weryfikować skuteczność stosowanych środków ochrony,
- diagnozować problemy, które powinny być rozwiązane z udziałem ekspertów zewnętrznych.
Pracodawca powołujący skład zespołu powinien zdawać sobie sprawę z tego, że stan wiedzy poszczególnych jego członków będzie różny. Najlepszym rozwiązaniem będzie zagwarantowanie odpowiednich szkoleń, które pomogą w zwiększeniu wiedzy i umiejętności, szczególnie w zakresie:
- ogólnych zasad oceny ryzyka zawodowego,
- metod identyfikacji zagrożeń,
- szacowania ryzyka zawodowego związanego z identyfikowanymi zagrożeniami,
- kryteriów wyznaczania dopuszczalności ryzyka zawodowego,
- sposobów eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego, zasad oceny skuteczności stosowanych środków ochrony,
- sposobu dokumentowania oceny ryzyka zawodowego.
Dodatkowo zaleca się udział w szkoleniach pracowników pełniących nadzór nad procesami produkcji oraz wszystkich osób kierujących pracownikami, których zadaniem będzie współpraca z osobami oceniającymi ryzyko zawodowe i przekazywanie informacji o tym ryzyku pracownikom.
Przebieg oceny ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego składa się ze ścisłego harmonogramu i przeprowadza się ją krok po kroku w ramach kolejno następujących działań:
- zebranie informacji potrzebnych do ORZ,
- rozpatrzenie zebranych informacji i zidentyfikowanie zagrożeń występujących na stanowisku pracy (ustalenie jakie czynniki zagrażające występują na stanowisku pracy, scharakteryzować narażenia pracowników na te czynniki (np. przez wyznaczenie parametrów charakteryzujących narażenie), ustalenie którzy pracownicy są narażeni na oddziaływanie tych czynników),
- oszacowanie ryzyka zawodowego związanego z każdym zidentyfikowanym zagrożeniem,
- określenie, czy ryzyko zawodowe związane ze zidentyfikowanymi zagrożeniami jest dopuszczalne i można je zaakceptować na podstawie ustalonych kryteriów.
Rezultatem sporządzonej oceny powinno być zawsze:
- określenie zaleceń odnoszących się do działań eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe, a także omówienie kryteriów oceny skuteczności wdrożonych działań,
- dokonanie konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami w ramach proponowanych działań eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe, a zwłaszcza w środkach organizacyjnych oraz środkach ochrony zbiorowej i indywidualnej,
- uświadomienie pracownikom jakie ryzyko zawodowe pojawia się na stanowisku pracy oraz o wynikach zdobytych podczas oceny ryzyka zawodowego,
- wdrożenie zalecanych działań eliminujących lub ograniczających ryzyko zawodowe,
- systematyczne sprawdzanie skuteczności zastosowanych środków ochronnych i jeśli istnieje taka potrzeba przeprowadzać działania korygujące i zapobiegawcze.
Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka zawodowego
Informacje niezbędne do oceny ryzyka zawodowego
Do oceny ryzyka zawodowego wykorzystuje się takie informacje jak:
- lokalizacja miejsca pracy, a także czynności realizowane na stanowisku pracy,
- osoby pracujące na stanowisku,
- wykorzystywane środki pracy, materiały, narzędzia, a także wykonywane operacje technologiczne,
- zadania, czynności, sposoby i czas ich wykonywania,
- przepisy prawne i normy,
- wszystkie zagrożenia wraz z ich skutkami,
- stosowane środki ochrony,
- wypadki przy pracy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe, a także awarie,
- choroby zawodowe wraz z dolegliwościami zdrowotnymi,
- działanie osób niezatrudnionych na ocenianym stanowisku pracy,
- psychospołeczne środowisko pracy,
- zmiany wraz ze zmianami przejściowymi.
Jeśli podczas analizy zostały wykryte niezgodności z wymaganiami prawa powinny być one jako pierwsze usunięte.
W sytuacji, gdy pracownik jest zatrudniony przez różnych pracodawców, ale wykonuje prace w tym samym miejscu np. podwykonawca pracy na terenie zleceniodawcy, upowszechnia się sumienną współpracę osób oceniających ryzyko w obu przedsiębiorstwach, tak aby uwzględnione zostały wszystkie zagrożenia.
Zaleca się przeprowadzenie wywiadów z pracownikami wykonującymi czynności na danym stanowisku pracy, by otrzymać informację o dostrzeganym przez nich zagrożeniu oraz prawdopodobnych dolegliwościach wynikających z wykonywanej pracy.
Charakterystyka ocenianego stanowiska pracy i jego opis
W tym punkcie należy skupić się na informacjach mających wpływ na bezpieczeństwo pracy takie jak: rodzaj, lokalizacja, granice, wyposażenie stanowiska pracy, operacje technologiczne, itp.
Istnieje sytuacja, w której stanowisko pracy jest używane przez różnych pracowników i są wykonywane inne czynności, przez co osoby są narażone na odmienne zagrożenia w wyniku czego ryzyko zawodowe jest różne pomimo tego, że jest to samo stanowisko. W związku z tym w ocenie ryzyka zawodowego należy precyzyjnie wyznaczyć fazę użytkowania obiektu. Weryfikacja stanowiska pracy powinna brać pod uwagę wszystkie jego elementy, które mogą mieć wpływ na poziom ryzyka zawodowego i być udokumentowane.
Identyfikacja zagrożeń
Jest to proces rozpoznawania istnienia i zdefiniowania charakterystyki. Identyfikacja zagrożeń składa się z zebrania informacji, a także danych o występujących na stanowisku pracy czynników oraz o narażeniu na te czynniki.
Wszystkie zebrane dane pojawiające się na ocenianym stanowisku powinny być poddane analizie. Jako pierwsze należy określić zgodność aktualnego stanu do wymaganych przepisów prawnych i norm. Następnie należy zidentyfikować wszystkie zagrożenia, których źródłem są występujące czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe.
Podczas identyfikacji zagrożeń powinny zostać zawarte takie informacje jak:
- rodzaj zagrożenia (w tym niebezpieczne, szkodliwe, uciążliwe, a także chemiczne, biologiczne, psychofizyczne),
- sposób w jakim zidentyfikowano zagrożenie lub jego źródło,
- streszczenie zagrożenia, sposób, w jaki może dojść do kontaktu (np. kiedy może być narażony pracownik), a także skutek oddziaływania zagrożenia,
- dotychczas zastosowane środki ochrony,
- wyjaśnienie powodu ominięcia w analizie zidentyfikowanego zagrożenia, które uznano za nieistotne.
Rekomenduje się, aby zastosować metody do identyfikacji zagrożeń, które są jak najprostsze, o małym stopniu skomplikowania i sformalizowania, nie wymagające specjalistycznej wiedzy ale wykorzystujące i opierające się na doświadczeniu i wiedzy pracowników zaangażowanych w proces ORZ. Metody polegające na kontakcie i rozmowie z pracownikiem, zważeniu, zmierzeniu, dotknięciu określonych przedmiotów, byciu obecnym na stanowisku (przyjmując zasadę: czuję, widzę i słyszę), na którym zagrożenia są identyfikowane.
W celu identyfikacji zagrożeń często wykorzystuje się listy kontrolne, które umożliwiają analizę zagrożenia w następującej kolejności:
- zagrożenia zawiązane z elementami wyposażenia stanowiska pracy (np. mechanicznymi elektrycznymi, hydraulicznymi),
- zagrożenia związane ze środowiskiem pracy i ich podział na zagrożenia chemiczne (np. wdychanie, absorpcja substancji chemicznych), fizyczne (np. upadek, pochwycenie, uderzenie, styczność, wplątanie, wyrzut), ergonomiczne, biologiczne (np. kontakt z bakteriami), psychofizyczne,
- zagrożenia związane z zachowaniem człowieka (np. stosowanie procedur, środków ochrony indywidualnej).
Warto umożliwić dopisywanie nowych, nieuwzględnionych wcześniej zagrożeń. Na liście znajdują się głównie czynniki, które występują po przeanalizowaniu stanowiska.
Listę pytań formułuje się na zasadzie różnic lub braków. Na liście umieszcza się pytania typu:
- czy stosuje się?
- czy wykonuje się w określony sposób?
- czy jest wystarczająco dużo informacji?
Odpowiedzi na pytania muszą być jednoznaczne, najlepiej aby przedstawione były w formie: TAK/NIE (inaczej ujmując, ocena 1 lub 0) . Dzięki listom kontrolnym możliwe będzie podjęcie bardziej precyzyjnych działań, których celem będzie zmniejszenie ryzyka.
Oszacowanie ryzyka zawodowego
Do oszacowania ryzyka zawodowego można wykorzystać różne metody, w zależności od występujących zagrożeń i potrzeb przedsiębiorstwa. Warto zapamiętać, że pracodawca powinien wybrać taką metodę, która jest odpowiednia do jego wiedzy i doświadczenia, a także najlepiej odpowiada potrzebom przedsiębiorstwa, Jednak musi być ona odpowiednio dostosowana do rodzaju ocenianego zagrożenia. Nie zaleca się podejmowania prób oceny ryzyka zawodowego opartego na równoczesnym oddziaływaniem wielu zagrożeń pojawiających się na stanowisku pracy, mówiąc inaczej łączenie ryzyka nie ma pozytywnego rezultatu odnoszącego się do wyniku, ponieważ nie są spełnione podstawowe cele oceny ryzyka zawodowego, czyli zapewnienie pracownikom ochrony przed zagrożeniami związanymi z pracą.
Oszacowanie ryzyka zawodowego odbywa się dla:
- czynników niemierzalnych, są to wszystkie czynniki oddziaływujące w niemierzalny sposób na środowisko pracy, np.: ostre narzędzia, materiały, przedmioty, prąd elektryczny, ruchome części maszyn i urządzeń technicznych. Dlatego szacowanie ryzyka zawodowego powinna być przeprowadzona dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia. Skala, w której powinno się oszacować powinna być trzy- lub pięciostopniowa. Wyróżnia się wiele metod, które są wykorzystywane w celu oceny ryzyka zawodowego. Są to m.in.: wg normy PN-EN 18002, Risk Score, JSA, WPR, graf ryzyka itp.
- czynników mierzalnych oszacowane są za pomocą metody ilościowej, która uwzględnia wymagania prawa określające najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS) i natężenie (NDN) czynników szkodliwych w środowisku pracy jest to np. Rozporządzenie Ministra rodziny, pracy i polityki społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, a także w normach PN-EN 481:1998 - Atmosfera miejsca pracy - Określenie składu ziarnowego dla pomiaru cząstek zawieszonych w powietrzu itp. Oszacowanie ryzyka zawodowego dla czynników mierzalnych przeprowadza się zazwyczaj w skali trzystopniowej na podstawie wyników pomiarów środowiska pracy. Porównuje się wartości zdobyte podczas badań z wielkości charakteryzującymi narażenie dotyczące tych czynników. Głównie stosuje się metodą wg polskiej normy PN-EN 18002, ale nie wyklucza się zastosowania również innych metod.
Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego
Po oszacowania ryzyka powinno się przejść do jego wartościowania, czyli wyznaczyć jego dopuszczalność. Decyzja o zaakceptowaniu ryzyka lub konieczności zastosowania odpowiednich środków w celu jego redukcji wiążę się z ustaleniem kryteriów oceny.
W celu podjęcia decyzji o dopuszczalności ryzyka i jego akceptacji niezbędna jest znajomość i stosowanie przepisów i norm technicznych.
W sytuacji gdy ryzyko zostało oszacowane na poziomie średnim lub dużym należy podjąć odpowiednie działania, które powinny prowadzić do eliminacji lub ograniczenia danego ryzyka.
Głównymi punktami, dzięki którym możliwe będzie określenie czy ryzyko można zaakceptować to czy:
- spełnione są wymagania obowiązujących przepisów,
- uwzględniono wymagania norm,
- zasady ograniczenia ryzyka są właściwie stosowane,
- w ochronie pracowników uwzględniono najnowsze osiągnięcia nauki i techniki.
Ryzyko związane z narażeniem na czynniki szkodliwe o stężeniu lub natężeniu przekraczającym ustalone wartości (NDN i NDS) jest nieakceptowalne. Jeśli nie ma podanych w przepisach i normach odpowiednich wymagań należy wraz z pracownikami lub ich przedstawicielami ustalić własne kryteria dopuszczalności ryzyka zawodowego. Dodatkowo należy przy określaniu wartości dopuszczalnej wziąć pod wskazówki, spostrzeżenia i opinie członków zespołu przeprowadzający ryzyko zawodowe.
Podsumowanie
Jak oceniać ryzyko zawodowe i czy warto to robić? Ocenianie ryzyka zawodowego jest bardzo ważne, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników w czasie wykonywania zadań na stanowisku pracy. Za jej przeprowadzenie odpowiedzialny jest pracodawca zgodnie z przepisami prawa: Art. 226 - Kodeks pracy, § 39a - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Przed przystąpieniem do powołania zespołu należy określić plan działania, który będzie zawierał wszystkie najważniejsze informacje przez co ORZ będzie przeprowadzona w sposób rzetelny. W zależności od specyfiki firmy warto, aby ocenę ryzyka przeprowadził odpowiednio przeszkolony i przygotowany zespół. Wszystkie podjęte działania w celu ograniczenia narażenia pracownika na dane zagrożenia powinny spełniać wymagania przepisów i norm, chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu najnowszych osiągnięć nauki i techniki.
W celu uzyskania efektu synergii i właściwego spożytkowania przeprowadzonej ORZ dodatkowo należy pamiętać, aby:
- organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy,
- zadbać o sprawność środków ochrony indywidualnej oraz ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
- organizować, przygotowywać i prowadzić prace, uwzględniając zabezpieczenie pracowników przed wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi i innymi chorobami związanymi z warunkami środowiska pracy,
- zadbać o bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń pracy i wyposażenia technicznego, a także o sprawność środków ochrony zbiorowej i ich stosowanie zgodnie z przeznaczeniem,
- wyegzekwować przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy,
- zapewniać wykonanie zaleceń lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad pracownikami.
Powyższe przedsięwzięcia mogą stworzyć silny fundament przekładający się na podniesienie poziomu bezpieczeństwo pracy.