Praca zdalna, a ocena ryzyka zawodowego

Praca zdalna w obecnych czasach znaczy o wiele więcej niż kiedykolwiek. Zmiany, które nastąpiły w 2023 roku w Kodeksie pracy precyzują obowiązki pracodawcy i pracownika związane z tą formą pracy. Regulują fakt, że pracodawca obowiązany jest wykonać ocenę ryzyka zawodowego dla pracy zdalnej.

Art. 67¹⁸. [Pojęcie pracy zdalnej] Praca może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (praca zdalna).

Kiedy przeprowadza się ocenę ryzyka zawodowego pracy zdalnej?

Ocena ryzyka zawodowego pracy zdalnej przeprowadzana jest w sytuacji, gdy zatrudniamy pracownika na umowę o pracę (z obowiązku wyłączone są zatem umowy cywilnoprawne, tj. umowy zlecenia, czy umowy o świadczenie usług.). Wymówką nie może być fakt, że wykonuje tę pracę tylko częściowo. Pracownik ustala z pracodawcą, gdzie będzie wykonywana praca, co pozwala na swoisty wybór w tym temacie. Słysząc o pracy zdalnej wyobrażamy sobie osoby na stanowisku administracyjno-biurowym, jednak bezpośrednio definicje nie wskazują, że czynności mogą polegać na wykonywaniu rzeczy materialnych, co oznacza, że stanowiska robotnicze mogą je również wykonywać. Wyjątkami są prace zakwalifikowane jako szczególnie niebezpieczne.

Praca zdalna, a ocena ryzyka zawodowego – kto powinien tworzyć taką ocenę?

Nie ma wątpliwości odnośnie faktu, że to pracodawca jest odpowiedzialny za przeprowadzenie, udokumentowanie oraz poinformowanie pracownika o ryzyku zawodowym jakie może pojawić się na stanowisku pracy. Jednak biorąc pod uwagę sytuacje związane z miejscem wykonywania pracy, dobrym rozwiązaniem będzie zaangażowanie pracownika jak i jego kierownika do współudziału w jej tworzeniu.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że ocena ryzyka zawodowego związana z pracą zdalną może być wykonywana przez pracowników danej firmy, ale także przez osoby spoza zakładu pracy. Dlatego chcąc wyjść naprzeciw pracodawcom, przygotowaliśmy gotowy dokument Pracownik pracy zdalnej, który jest stworzony przez specjalistów posiadających wiedzę i doświadczenie w tej dziedzinie. Dlatego nie czekaj i już dziś zamów u nas ocenę ryzyka zawodowego, która pojawi się w przeciągu 3 min u Ciebie na mailu.

Praca zdalna, a ocena ryzyka zawodowego – zapoznanie pracownika z dokumentacją

Każdy pracownik powinien być zapoznany z oceną ryzyka zawodowego przed przystąpieniem do wykonywania pracy, co oznacza, że przed rozpoczęciem pracy powinna zostać mu udostępniona. Zdarzają się sytuacje, że pracownik od razu pracuje zdalnie i nie można mu fizycznie przedstawić dokumentu. Dobrym rozwiązaniem w takiej sytuacji jest wysłanie pracownikowi oceny ryzyka zawodowego, za pośrednictwem komunikatorów elektronicznych np. na maila lub za pomocą platformy/intranetu, do którego mają dostęp pracownicy firmy. Najlepiej aby zapoznanie się pracownika z oceną ryzyka zawodowego było udokumentowane, można to zrobić za pomocą odpowiedniego oświadczenia (w postaci papierowej lub elektronicznej), w którym pracownik potwierdza zapoznanie się z oceną ryzyka zawodowego i zobowiązuje się do przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania pracy zdalnej zgodnie z zapoznanym dokumentem.

Identyfikacja zagrożeń w miejscu pracy zdalnej

Obowiązkiem pracodawcy jest ocena ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą. Jak wynika z art. 6731 § 5 Kodeksu pracy - pracodawca może sporządzić uniwersalną ocenę ryzyka zawodowego dla poszczególnych grup stanowisk pracy zdalnej. Nie musi więc jej dokonywać osobno dla każdego stanowiska pracy zdalnej.

Zgodnie z CIOP i GIP nie jest konieczna osobista wizyta w domu pracownika w celu oceny warunków na stanowisku pracy. Ze względu na jego prawo do prywatności, pracodawca może poprzestać na ocenie ryzyka na podstawie dostarczonych przez pracownika materiałów, np. zdjęć stanowiska pracy zdalnej czy wypełnionych przez pracownika list kontrolnych.

Przy ocenie ryzyka zawodowego pracownika wykonującego pracę zdalną uwzględnia się w szczególności wpływ tej pracy na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne tej pracy. W oszacowaniu ryzyka mogą pomóc wymienione wyżej listy kontrolne. Są to pytania dotyczące środków ochrony stosowanych na stanowisku pracy, np.

• Czy jest możliwość zapobiegania odbiciom światła na ekranie monitora?
• Czy krzesło ma odpowiednią regulację wysokości siedziska?
• Czy gniazdka elektryczne są nieuszkodzone?

Udokumentowane w karcie wyniki oceny ryzyka zawodowego powinny zostać zatwierdzone przez przełożonego pracownika.

Podstawa prawna

• art. 207, 226 ustawy z 26.06.1974 r. – Kodeks pracy
• § 2, 39a rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy