Hałas w środowisku pracy
Hałas - wiadomości ogólne
Hałas definiowany jest jako wszelaki niepożądany, nieprzyjemny, dokuczliwy, uciążliwy lub szkodliwy dźwięk wpływający na narząd słuchu i inne zmysły człowieka, utrudniające wykonywanie czynności lub wypoczynek. Dźwięk, z którego może powstać hałas charakteryzuje się jako zachodzące z właściwą częstotliwością zmiany ciśnienia w ośrodku, na które reaguje organ słuchu.
Hałas dzieli się na:
- impulsowy – zdarzenia dźwiękowe typowane jako hałas, pojawiające się raz lub kilka razy trwający krócej niż 1 s,
- nieustalony – hałas, którego poziom dźwięku A (tabela 3) w określonym miejscu, zmierzony przy włączonej charakterystyce dynamicznej miernika, zmienia się o więcej niż 5 dB,
- ustalony – definicja porównywalna do hałasu nieustalonego z wyjątkiem tego, że poziom dźwięku nie zmienia się o więcej niż 5 dB.
Poziom dźwięku wyznacza się przy pomocy jednostki jaką jest decybel (dB), a jest to stosunek dwóch wielkości wyrażonych w skali logarytmicznej. Jest to jedna dziesiąta bela (od nazwiska Alexandra Grahama Bella, który wynalazł telefon). Warto wspomnieć, że decybel nie opisuje głośności dźwięku, ponieważ jest to subiektywny parametr. Zależy od wrażliwości ucha słuchacza. Dlatego decybel to wyrażenie logarytmiczne stosunku ciśnienia akustycznego (różnica między chwilową wartością ciśnienia ośrodka, a ciśnieniem statycznym (atmosferycznym)) wyrażonego w Pascalach (1 Pa = 1 N/m2) dwóch sygnałów dźwiękowych. Logarytm jest funkcją rosnącą dla wartości większych od 1, co powoduje pewne niedomówienia, np. 2-krotny wzrost natężenia oznacza wzrost poziomu głośności o około 3 dB, 10-krotny – o 10 dB, 100-krotny o 20 dB, 1000-krotny – o 30 dB.
Oprócz hałasu wyróżnia się również dźwięk, który jest wyrażeniem słuchowym wywołanym falą akustyczną rozchodzącą się w ośrodku sprężystym (ciele stałym, cieczy lub gazie). W zależności od częstotliwości fali dźwięku, wyrażoną w hercach (Hz) wyróżnia się dźwięk słyszalny i niesłyszalny (ultradźwięki, infradźwięki) przez człowieka:
- dźwięki słyszalne – fala akustyczna o częstotliwości od 16 Hz do 20 000 Hz (drgań na sekundę),
- infradźwięki - drgania akustyczne o częstotliwości poniżej 16 Hz, ultradźwięki - drgania akustyczne o częstotliwości powyżej 16 kHz,
- hiperdźwięki - drgania akustyczne o bardzo wysokich częstotliwościach powyżej 100 MHz, rozchodzące się jedynie w kryształach.
Hałas – czy na pewno wiemy jak go określić?
Dźwięk jest wszechobecny, towarzyszy człowiekowi przez całe życie i w każdym miejscu, odgrywa on bardzo ważną rolę jako środek komunikacji interpersonalnej, ale może także niekorzystnie wpływać na jego zdrowie. Wszelkie niepożądane, dokuczliwe, nieprzyjemne lub szkodliwe dźwięki oddziałujące na narząd słuchu i inne zmysły człowieka, przeszkadzające w wykonywaniu czynności lub utrudniające wypoczynek, nazywa się hałasem.
W zależności od rodzaju źródła rozróżnia się:
- hałas przemysłowy (na stanowiskach pracy i w otoczeniu zakładu),
- hałas komunikacyjny (drogowy, kolejowy i lotniczy),
- hałas osiedlowy (komunalny, mieszkaniowy).
Człowiek w różny sposób reaguje na dźwięk o wielorakiej częstotliwości. Narząd słuchu optymalnie odbiera fale akustyczne w zakresie częstotliwości od 2 kHz do 4 kHz, w sytuacji gdy częstotliwości dźwięku poniżej i powyżej 20 kHz nie jest on odbierany przez człowieka (infradźwięki – hałas niskoczęstotliwościowy) ale może być słyszalny dla zwierząt.
Za pomocą definicji poziomu ciśnienia akustycznego możliwe jest określenie dynamiki słuchu za pomocą liczb od 0 do 120 dB. Nie zaleca się używać skali od 0,00002 do 20 paskali (Pa). Poziom ciśnienia akustycznego wyraża się za pomocą wzoru:
Spotykany jest również zapis:
Jednak warto zaznaczyć, że z matematycznego punktu widzenia, wzory nie są zgodne z definicją poziomu wyrażanego w dB.
W celu ukazania jak można obliczyć poziom ciśnienia akustycznego zostanie obliczony dla ciśnienia akustycznego równego p = 20 Pa
Istnieje sytuacja, w której na pracownika działa dźwięk z różnych źródeł, wtedy należy obliczyć poziom natężenia dźwięku dla każdego z tych źródeł, zsumować a następnie zlogarytmować. Przykładowo w pomieszczeniu pracują cztery maszyny. Jako pierwsze należy wykonać pomiar poziomu ciśnienia akustycznego podczas ich pracy, kolejno włączanych maszyn w punkcie równo odległym od każdej z nich, które wynoszą:
Oblicza się
W trakcie pracy czterech maszyn jednoczesny poziom ciśnienia akustycznego wynosi 93,1 dB.
Hałas w środowisku pracy
Hałas jak i dźwięk jak już wspomniano wcześniej występuje w każdym bytowaniu człowieka. Charakteryzuje się on dużą różnorodnością źródeł, powszechnością występowania i oddziaływania na organizm człowieka.
Tabela 1. Warunki ciśnienia akustycznego wybranych źródeł hałasu
Gałęzie gospodarki najbardziej narażone na działanie hałasu o poziomie powyżej 90 dB to m.in.: górnictwo, budownictwo, transport, zakłady metalurgiczne, produkcja mebli, wyrobów metalowych oraz na stanowiskach pracy, gdzie pracują maszyny i urządzenia, których źródło przekracza podany wcześniej próg. Do tej grupy również dołączyli pracownicy biurowi pracujący w dużych salach (ang. open space), gdzie mogą znajdować się sto lub więcej stanowisk pracy z komputerem. Badanie przeprowadzone przez GUS w 2014 ukazało, że 25% mężczyzn i 12% kobiet jest narażonych na hałas lub silne wibracje. Również badania przeprowadzone w celu określenia przypadków chorób zawodowych w 2019 roku wykazały, że ubytek słuchu jest na 6 miejscu i wynosi 3,6 %.
Jednak hałas nie tylko przyczynia się do powstania choroby zawodowej, ale także może powodować wypadek przy pracy (np. w sytuacji, w której pracownicy muszą się porozumieć ze sobą przy dużym natężeniu dźwięku - może to prowadzić do pewnego rodzaju zakłóceń i nie wszystkie informacje zostaną przekazane).
W celu określenia zjawiska hałasu w środowisku pracy należy wziąć pod uwagę wiele czynników, tj.: fizyczny charakter dźwięku, ich różnorodność, a także elementy, od których zależy co i jak słyszy człowiek.
Hałas w środowisku pracy nie jest określany tylko przez jedną wielkość, a przez kilka, tj.:
- LEX,8h – poziom eksploatacji na hałas skorygowany przez charakterystykę częstotliwościową A, odniesiony do 8-godzinnego wymiaru czasu pracy, wyrażany w dB,
- LEX,w – poziom ekspozycji na hałas skorygowany przez charakterystykę częstotliwościową A, odniesiony do przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy,
- EA,d – ekspozycja dzienna, odpowiednik LEX,8h wyrażany w Pa2 · s, inaczej mówiąc ,,dzienna dawka hałasu",
- LAmax – maksymalny poziom dźwięku A, maksymalna wartość skuteczna poziomu dźwięku A w dB,
- LCpeak – szczytowy poziom dźwięku C, maksymalna wartość chwilowa poziomu dźwięku C w dB.
Jeśli podczas wykonywania czynności związanych z pracą pracownik może być narażony na hałas nawet w czasie 8-godzinnym dobowym wymiarze czasu pracy (LEX,8h) lub w tygodniowym (LEX,w) to jest narażony na równoważny (uśredniony energetycznie) poziom dźwięku A, który jest mierzony w dB wyznaczonego dla czasu ekspozycji na hałas równemu znormalizowanemu czasowi dnia lub tygodnia pracy. Wartość takiego narażenia można wyznaczyć za pomocą wzoru:
gdzie:
Te – czas ekspozycji na hałas, wyrażony w sekundach, w ciągu dnia roboczego lub określonego dłuższego okresu, np. tygodniu pracy,
pA(t) – wartość chwilowa ciśnienia akustycznego skorygowana wg charakterystyki częstotliwościowej A, wyrażana w Pa,
p0 – ciśnienie akustyczne odniesienia równe 0,0002 Pa, czyli 20 μPa.
Pracownik w ciągu 8-godzinnego dnia pracy może być narażony na różne wartości poziomu dźwięku A hałasu. W celu prawidłowego określenia poziomu ekspozycji na hałas LEX,8h, w dB odniesiony do 8 godzinnego dnia pracy wykorzystuje się następujący wzór:
gdzie:
LAeq,Te – wg ww. wzoru,
Te – czas ekspozycji na hałas (w s) w ciągu dnia roboczego,
T0 – czas odniesienia równy 8h (28 800s).
Można przytoczyć przykład pracownika, który jest narażony na hałas ustalony w czasie zmiany roboczej wynoszącej 8 godzin, przez 5 dni w tygodniu. Zmierzono, że poziom dźwięku A wynosi 86, 90, 91 dB.
Poziom ekspozycji odniesiony do 8 godzin pracy jest równy równoważnemu poziomowi dźwięku A dla tego czasu wynosi:
Hałas może wpływać na psychikę człowieka w sposób pozytywny lub negatywny. W negatywny, jeśli przeszkadza, wywołuje przykre odczucia słuchowe lub oddziałuje szkodliwie na zdrowie ludzkie. Dolegliwości te wzrastają wraz ze wzrostem natężenia dźwięku i zwiększeniem częstotliwości. Jako, że wszystkie rodzaje dźwięku (słyszalne, ultradźwiękowe, infradźwiękowe) mogą stanowić zagrożenia dla zdrowia człowieka, dlatego zostały ustalone i wprowadzane normatywy higieniczne dotyczące jego dopuszczalnej wartości na stanowisku pracy.
Jak już wcześniej wspomniano pracownicy podczas długiej ekspozycji na hałas mogą być narażeni na chorobę zawodową jaką jest ubytek słuchu. Jednak długie narażenie na wysokie natężenie dźwięku może powodować nawet głuchotę.
Stwierdzenie, że dźwięk jest hałasem jest bardzo subiektywny i zależy od tego, czy jest to dźwięk pożądany, a także od naszego stosunku do niego. Dla narządu słuchu nie ma znaczenia pochodzenie hałasu, jednak jeśli ma on wartość na poziomie 100 dB i występuje np. w kuźni, dyskotece, czy na rajdzie motocyklowym, wtedy powoduje:
- czasowe lub trwałe obniżenie progu słyszalności,
- zmiany patologiczne ucha (ostry uraz akustyczny).
Czasowe obniżenie progu słyszalności, inaczej zwany niedosłuchem, najczęściej ustępuje po pewnym okresie pobytu w ciszy. Trwały niedosłuch nie poddaje się żadnej terapii. Ostry uraz akustyczny może być spowodowany przez nagłe, pojawiające się dźwięki, przekraczające poziom 130-140 dB.
Warto zaznaczyć, że hałas nie działa tylko na narząd słuchu, ale także na cały organizm człowieka. Jeśli wartość ciśnienia akustycznego przekroczy 75 dB może to powodować zaburzenia fizjologiczne organizmu, jednak jeśli będzie wyższa od 110-120 dB może zachodzić do zaburzeń równowagi, wzroku i dotyku. Hałas może powodować:
- zmianę rytmu oddychania,
- skurcz drobnych naczyń tętniczych, co wpływa na zmianę ciśnienia tętniczego krwi,
- zakłócenie widzenia – ograniczenie pola widzenia i upośledzenie odróżniania barw,
- odruchowe napięcie mięśni,
- zmniejszenie funkcji wydzielniczej ślinianek i błony śluzowej żołądka, co upośledza procesy trawienne oraz powoduje brak łaknienia,
- bezsenność, ból i zawroty głowy,
- zmiany w funkcjonowaniu układu nerwowego – obniżenie precyzji ruchów, wydłużenie czasu reakcji prostej, przyspieszenie czasu odczuwania zmęczenia,
- zakłócenie pracy układu hormonalnego, zwłaszcza nadnerczy i przysadki mózgowej,
- zaburzenia w przemianie cukrów, tłuszczów i białek,
- zwiększenie zawartości cukru we krwi.
Oprócz ogólnych zaburzeń jakie mogą być spowodowane przez hałas wyróżnia się też społeczne skutki, np.:
- obniżenie sprawności i chęci działania oraz obniżenie wydajności pracy,
- negatywny wpływ na możliwość komunikowania się,
- obniżenie sprawności uczenia się i nauczania,
- negatywny wpływ na rozwój umysłowy dzieci,
- kłótnie międzyludzkie.
Wraz z zwiększającym się wiekiem człowieka zmniejsza się elastyczność w błonie bębenkowej, przez co zmienia się ubytek słuchu wraz ze zmianą wieku. Człowiek w wieku 20 lat ma przeciętny fizjologiczny ubytek wynoszący ok. 1,3 dB, 50-letni 18 dB, a 80-letni – 44 dB. Główną przyczyną ubytku słuchu związanego z wiekiem jest uszkodzenie komórek rzęsatych ślimaka ucha wewnętrznego.
Tabela 2. Fizjologiczne ubytki słuchu
Ocena zagrożenia hałasem na stanowisku pracy
Ocena zagrożenia hałasem polega na porównaniu zmierzonych lub wyznaczonych wartości charakteryzujących hałas z wartościami dopuszczalnymi (poziomu ekspozycji na hałas lub równoważnego poziomu dźwięku A, maksymalnego poziomu dźwięku A i szczytowego poziomu dźwięku C). W celu wykonania pomiaru wielkości charakteryzującej narażenie ludzi na hałas na stanowisku pracy zaleca się wykorzystanie dozymetru hałasu lub całkujące mierniki poziomu dźwięku klasy 1 lub 2, jednak przy zakupie warto zwrócić uwagę na to czy spełniają one wymagania normy PN-EN 61672-1:2014-03 i PN-EN 61252:2000/A2:2017-10.
Pomiary hałasu zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2011 r. nr 33, poz. 166) powinno się przeprowadzić:
- co najmniej raz w roku, jeżeli wyniki ostatnio przeprowadzonych pomiarów były powyżej 0,5 wartości dopuszczalnej,
- co najmniej raz na dwa lata, jeżeli wyniki ostatnio przeprowadzonych pomiarów osiągnęły poziom powyżej 0,1, lecz nie przekroczyły 0,5 wartości dopuszczalnych, w każdym przypadku wprowadzenia zmiany w warunkach występowania hałasu.
W celu jeszcze lepszej ochrony słuchu wyznaczono kilka wartości przedstawionych w tabeli 3, które obowiązują jednocześnie co znaczy, że jeśli któraś z wartości zostanie przekroczona to hałas uważa się za niedopuszczalny. Pomiary hałasu muszą być wykonane zgodnie z normami:
- PN – EN ISO 9612:2011 z wyłączeniem metody obejmującej strategię nr 2 (pkt 10) – strategia nr 1,
- PN-N-01307:1994.
Tabela 3. Hałas – wartości dopuszczalnych ze względu na ochronę słuchu (kryterium szkodliwości)
Dopuszczalne wielkości charakteryzujące hałas
Przestrzeganie wartości dopuszczalnych nie zabezpiecza wszystkich pracowników przed szkodliwym wpływem hałasu. Podane wartości NDN hałasu są wyznaczone dla ogółu pracowników, jeśli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym zabrania się zatrudniać młodocianych na stanowiskach pracy, na których poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy przekracza 80 dB.
Jeśli jednak praktyka wymaga od młodocianego, aby pracował w środowisku pracy, gdzie poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego czasu pracy jest wyższy od podanego w Rozporządzeniu lub w tabeli 3, wtedy należy ograniczyć czas ekspozycji na hałas zgodnie ze wzorem:
Lzm – zmierzony poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy,
Ld – dopuszczalny poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (80 dB).
Wartość progów działania określonego w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz.U. z 2005 r. nr 157, poz. 1318) wynoszą:
- poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub poziomu ekspozycji na hałas odniesiony do tygodnia pracy – 80 dB,
- szczytowy poziom dźwięku C – 135 dB,
Sposoby ograniczenia hałasu
Jeśli mowa o eliminacji ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne albo ogranicza je do najniższego możliwego poziomu z uwzględnieniem dostępnych rozwiązań technicznych oraz postępów naukowo-technicznych. W celu zmniejszenia zagrożenia hałasem w przedsiębiorstwie produkcyjnym należy w tym samym czasie zastosować rozwiązania techniczne i administracyjno-prawne, dobrane za pomocą analizy warunków akustycznych stanowisk pracy. Działania powinny być podjęte, gdy wartości NDN hałasu zbliża się do dopuszczalnego. Najlepszym rozwiązaniem pod względem efektywności i ekonomiczności jest zastosowanie wszystkich możliwości już w trakcie projektowania i budowy zakładu. Trudniejsze i kosztowniejsze jest ograniczanie narażenia na hałas w trakcie eksploatacji zakładu.
Rozwiązania techniczne ograniczające narażenie na hałas
- Ograniczenie emisji hałasu w źródłach jego powstania:
- stosowanie procesów technologicznych o małej emisji hałasu. Zamiana bardzo hałaśliwych procesów produkcyjnych na cichsze, np. wybór odlewania zamiast obróbki plastycznej, wytłaczania zamiast walcowania, obróbki chemicznej zamiast obróbki skrawaniem,
- mechanizacja i automatyzacja procesów technologicznych pozwalająca na usytuowanie stanowisk pracy w dźwiękoszczelnych kabinach sterowniczych zapewniających nie tylko ochronę przed hałasem, ale również przed szkodliwymi czynnikami środowiska (zapylenie, wysoka temperatura, wibracje),
- projektowanie i wykorzystanie nowych rozwiązań technicznych, które zapewnią cichą pracę maszyn, urządzeń i narzędzi, odpowiednią konserwację maszyn, wymianę zużytych części, właściwe smarowanie, wyważanie części, zastosowanie łożysk cichobieżnych, unikanie w rurociągach i instalacjach wentylacyjnych gwałtownych zmian przekroju lub kierunku strumienia, zastosowanie blachy perforowanej zamiast pełnej na obudowie, które mogą drgać.
- Stosowanie środków ochronny przeciwdźwiękowej:
- wyłożenie wewnętrznych powierzchni obudów materiałem dźwiękochłonnym,
- zastosowanie ochron zbiorowy – tłumików akustycznych, ekranów akustycznych i przemysłowych kabin dźwiękoizolacyjnych, obudów dźwiękochłonne izolacyjnych,
- wyłożenie przeszkód odbijających dźwięk (ścian i sufitów) materiałami, które mają pochłaniać dźwięk,
- aktywna redukcja hałasu składająca się na kompensowaniu hałasu sygnałem generowanym za pomocą dodatkowych źródeł,
- stosowanie ochronników słuchu – warto pamiętać, że stosuje się je głównie, gdy poziom hałasu na stanowisku pracy jest większy od NDN, a inne sposoby jego zmniejszenia są niemożliwe do natychmiastowego zrealizowania.
Innym rozwiązaniem jest rozwiązanie organizacyjno-techniczne, którego głównym założeniem jest właściwe usytuowanie stanowisk pracy oraz pomieszczeń zwracając szczególną uwagę na akustykę, a w szczególności:
- przerwy w pracy i ograniczenie czasu pracy na hałaśliwych stanowiskach,
- wydzielenie cichych stref w firmie, w których możliwy będzie odpoczynek,
- wydzielenie stref, w których wielkości charakteryzujące hałas przekraczają wartości NDN, muszą być one oznaczone znakami bezpieczeństwa, a także powinien być ograniczony do nich dostęp,
- należy zapewnić odpowiednią profilaktykę lekarską (badania lekarskie obejmujące kontrolę słuchu wszystkich nowo przyjętych pracowników wraz z okresowymi badaniami),
- jeśli pracownik jest wrażliwy na działanie hałasu lub stwierdzono u niego schorzenie słuchu, należy przenieść go do warunków mniej uciążliwych,
- przeniesienie hałaśliwych prac na drugą lub trzecią zmianę (ograniczenie liczby osób narażonych),
- zmiany w zakładzie pracy, których celem będzie ograniczenie narażenia na hałas i czynniki środowiska pracy z uwzględnieniem najnowszych rozwiązań nauki i techniki.
Hałas towarzyszący nam w codziennym życiu
Innym rodzajem hałasu jest hałas komunikacyjny, który towarzyszy każdemu z nas w coraz większym stopniu. W celu zmniejszenia natężenia przed hałasem drogowym sporządzono kilka propozycji, są to:
- ekrany akustyczne,
- wały ziemne,
- kombinacja ekranu ziemnego z ekranem akustycznym,
- pasy zieleni izolacyjnych,
- materiały dźwiękochłonne, które można wykorzystać w budownictwie (np. budynek z ekranami na elewacji).
Po omówieniu sposobów radzenia sobie z hałasem drogowym przedstawimy możliwości ograniczenia narażenia na szkodliwy hałas infradźwiękowy i ultradźwiękowy. Pomimo różnych częstotliwości obu rodzajów ich wymagania i rozwiązania techniczne są podobne jak w przypadku hałasu słyszalnego. Warto zapamiętać, że ochrona przed falami infradźwiękowymi w wyniku bardzo dużej długości (17-340 m) jest bardzo skomplikowana, co powoduje, ze najlepszym rozwiązaniem w celu zmniejszenia narażenia jest zwalczanie i źródła ich powstania. Gdy mowa o sposobach ograniczenia tego hałasu można wykorzystać:
- tłumiki na wlotach i wylotach gazu maszyn przepływowych,
- wibroizolację maszyn i urządzeń,
- ciężkie (murowane) kabiny dźwiękoszczelne dla operatorów urządzeń,
- aktywne metody redukcji (pochłanianie i kompensacja dźwięku).
Jednak gdy mowa o ograniczeniu działania hałasu ultradźwiękowego jest to sprawa prostsza, wynika to z faktu, że długość fali jest znacznie krótszy (1-2 cm). Głównymi sposobami są hermetyzacja procesów, a także zastosowanie obudowy źródeł oraz ochron indywidualnych.
Jeśli chodzi o profilaktykę przed narażeniem na tego rodzaju zagrożenie stosuje się takie same sposoby jak w przypadku hałasu słyszalnego, z tym wyjątkiem, że gdy pracownik jest narażony na działanie szkodliwego hałasu ultradźwiękowego powinno się przeprowadzić częściej badania lekarskie (co 2 lata).
Podsumowanie
Jak można zauważyć dźwięk towarzyszy w każdej chwili życia. Jednak od naszej oceny zależy czy jest on hałasem, czy nie. Podczas, gdy dźwięk przekracza najwyższe dopuszczalne natężenie w środowisku pracy wtedy należy zastosować odpowiednie działania w celu jego ograniczenia. Warto jednak już w trakcie projektowania miejsc pracy określić, czy pracownik będzie narażony na hałas, czy też nie i podjąć odpowiednie kroki. Jakie są skutki działania hałasu na organizm człowieka? Pewnym jest, że nie pozostaje on obojętny. Organizm człowieka w sposób bezpośredni reaguje na hałas wytwarzany na stanowisku pracy lub w jego otoczeniu. Następstwem długiego narażenia na hałas może być obniżenie jakości życia pracownika, a także zmniejszenie jego aktywności i wydajności zawodowej z powodu:
- wyczerpania fizycznego i psychicznego,
- powstania zaburzeń hormonalnych,
- wystąpienia nerwicy i choroby psychicznej,
- rozdrażnienia,
- zmęczenia,
- dekoncentracji i spadku wydajności pracy,
- agresji,
- zaburzenia snu,
- problemów z układem krążenia (tachykardia, zawroty głowy, duszności, męczliwość, nadciśnienie, choroba wieńcowa),
- podniesienie poziomu cukru i cholesterolu,
- pojawienie się dolegliwości słuchowych i pozasłuchowych.
Duże ciśnienie akustyczne może powodować intensywne wibracje błony bębenkowej, aż do momentu jej pęknięcia albo rozdarcia, co może skutecznie uniemożliwić transmitowanie dźwięku do wewnętrznych struktur. Utrata słuchu wywołana hałasem może nastąpić natychmiastowo w wyniku ekspozycji na dźwięki o dużej intensywności, takie jak eksplozje lub strzały. Każde środowisko pracy może zawierać w sobie czynnik szkodliwy, który łatwo może przerodzić się w czynnik uciążliwy, aby na koniec pojawić się jako czynnik niebezpieczny, który bezpośrednio może przyczyniać się do powstawania wypadków przy pracy.
Hałas - podstawy prawne
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. Ustaw nr 33 poz. 166).
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 1286).
- Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 stycznia 2020 r. poz. 61, zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii z dnia 18 lutego 2021 r. poz. 325, zmieniające rozporządzenie w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.
- Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 5 sierpnia 2005r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania mechaniczne (Dz. U. Nr 157, poz. 1318).