Zapisz na liście zakupowej
Stwórz nową listę zakupową

Grafy ryzyka

2022-05-09
Grafy ryzyka

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca jest zobowiązany do oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą oraz informowania pracowników o istniejącym zagrożeniu na stanowisku pracy. Dodatkowo powinien wdrażać niezbędne środki profilaktyczne, które zmniejszają dane ryzyko lub je eliminują wykorzystując w tym celu najnowsze osiągnięcia nauki i techniki.
Jedną z dość charakterystycznych metod oceny ryzyka zawodowego jest graf ryzyka. Spowodowane jest to faktem, że jest on łatwy w użyciu. Istnieje wiele grup metod oceny ryzyka zawodowego (ORZ), które upodobniają się do grafów.
Graf definiowany jest jako uporządkowany schemat przedstawiający pewne zależności, które kierowane są za pomocą strzałek przez sieć węzłową. Za pomocą węzłów ze strzałkami tworzone są ścieżki określające ryzyko, każdemu węzłowi przypisane są parametry ryzyka o określonym znaczeniu. Grafy ryzyka są to metody wielopoziomowe, które określają prawdopodobieństwo skutków zdarzenia jako funkcje innych parametrów mające istotne znaczenie w ocenie ryzyka. Parametrami są: częstotliwość wystąpienia zagrożenia, narażenie na zagrożenie, prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzenia, a także możliwość zmniejszenia lub ograniczenia zagrożenia. Zazwyczaj bierze się 3 z nich, ale może być ich więcej. Szacowanie ryzyka za pomocą grafu pozwala na dokładną jakościową ocenę, która odbywa się na kilku poziomach. Wartościowanie ryzyka polega na określeniu poziomu ryzyka dzięki przejściu odpowiednią dla szacowanych parametrów ścieżką. Wyróżnia się kilka wariantów grafu ryzyka, a są to m.in.:

  • Graf ryzyka 1 (wg normy DIN V 19250),
  • Graf ryzyka 2 (wg Mayser Polymer Elektronic),
  • Graf ryzyka 3.

Ocena ryzyka zawodowego przy użyciu grafu ryzyka 1 (wg normy DIN V 19250)

Ocena ryzyka zawodowego metodą grafu ryzyka jest jakościową metodą, która definiowana jest jako ryzyko prawdopodobieństwa skutków zdarzenia, uszczegółowiona i pokazana za pomocą trzech parametrów ryzyka, tj. czas przebywania w strefie zagrożenia, ukierunkowanie zagrożenia, a także prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanego zdarzenia.
W metodzie bierze się pod uwagę takie parametry jak:

  • A – zakres możliwych wielkości szkód/strat, jakie mogą spowodować zagrożenia,
  • B – czas przebywania w miejscu zagrożenia,
  • C – odwrócenie zagrożenia (ukierunkowanie zagrożenia – możliwości zastosowania ochrony przed zagrożeniem),
  • D – prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanego zdarzenia.

Szacownie wartości parametrów ryzyka.

Tabela 1. Szacownie zakresu możliwych wielkości szkód (A)

Szacownie zakresu możliwych wielkości szkód - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 2. Szacownie okresu przebywania w strefie zagrożenia (B)

Szacownie okresu przebywania w strefie zagrożenia - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 3. Szacowanie możliwości zmniejszenia zagrożenia (C)

Szacowanie możliwości zmniejszenia zagrożenia - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 4. Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia (D)

Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia - grafy ryzyka - orz.pl

Wartościowanie ryzyka

Określenie wartości ryzyka odbywa się za pomocą grafu ryzyka, według skali ośmiostopniowej dla trzech poziomów

Graf ryzyka wg normy DIN V 19250 - orz.pl

Schemat 1. Graf ryzyka wg normy DIN V 19250

Przykład wykorzystania grafu ryzyka wg normy DIN V 19250

Pracownik zatrudniony jest na stanowisku mechanik sprzętu AGD, wykonuje on naprawy urządzenia, które zajmują mu od 2 do 6 godzin dziennie. Głównym zagrożeniem pojawiającym się na stanowisku pracy jest porażenie prądem elektrycznym. W zakładzie usługowym, w którym zachowane są skuteczne zabezpieczenia przeciwporażeniowe (kontrolowane), mechanik przestrzega wymagań instrukcji bezpiecznego posługiwania się urządzeniami elektrycznymi. W ciągu ostatnich 10 lat nie zdarzył się taki wypadek.

Szacowanie parametrów ryzyka metodą grafu ryzyka 1:

  • wielkość szkód: A = A3 – ciężkie obrażenia ludzi,
  • częstotliwość występowania zagrożenia: B = B1 – okresowe do częstego,
  • skuteczność ochrony przed zagrożeniem: C = C1 – można zapobiec zagrożeniu po spełnieniu określonych warunków,
  • prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanego zdarzenia: D = D2 – nikłe, ale możliwe, nie było takiego zdarzenia w ciągu ostatnich 10 lat.

Wartość ryzyka
Za pomocą grafu ryzyka przedstawionego w schemacie 1, należy poruszać się zgodnie z wartościami określonymi wcześniej, zaczynając od gałęzi A3, następnie B1, kolejno należy odczytać wartość na jej przecięciu z kolumną D2 (nie bierze się pod uwagę wartości C, ponieważ gałąź nie występuje). Ryzyko znajduje się na poziomie 4 i jest ono dopuszczalne, akceptacja ryzyka po jego ocenie.


Ocena ryzyka zawodowego przy użyciu grafu ryzyka 2 (wg Mayser Polymer Electronic)

Graf ryzyka 2 jest jakościową oceną ryzyka zawodowego, która skupia się na czterech parametrach, takich jak:

  • ciężkość urazu (strat), jaki może spowodować zagrożenie (S),
  • prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń (O),
  • ekspozycja (E),
  • możliwość uniknięcia urazu (A).

Szacowanie wartości parametrów ryzyka

Tabela 5. Szacowanie ciężkości urazu (S)

Szacowanie ciężkości urazu - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 6. Szacowanie ekspozycji (E)

Szacowanie ekspozycji - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 7. Szacowanie możliwości uniknięcia urazu (A)

Szacowanie możliwości uniknięcia urazu - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 8. Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia (O)

Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia - grafy ryzyka - orz.pl

Wartościowanie ryzyka

Określenie wartości ryzyka odbywa się za pomocą grafu ryzyka, według skali pięciostopniowej dla trzech poziomów

Graf ryzyka wg Mayser Polymer Electronic - orz.pl

Schemat 2. Graf ryzyka wg Mayser Polymer Electronic

Przykład wykorzystania grafu ryzyka wg Mayser Polymer Electronic

Pracownik pracujący jako galwanizer jest narażony na poparzenie chemiczne spowodowane przez substancje żrące stosowane w procesie pracy. Pracuje on w pełnym 8-godzinnym wymiarze czasu pracy 5 dni w tygodniu. Codziennie wykonuje zadania z substancją. Przestrzega on instrukcji, procedur i zarządzeń. Wypadek zdarza się raz w roku.

Szacowanie parametrów ryzyka metodą grafu ryzyka 2:

  • S = S2 - ciężkie uszkodzenia ciała, poparzenie chemiczne ciała i dróg oddechowych,
  • E = E2 - pracownik codziennie wykonuje zadania z substancją,
  • A = A1 - przestrzeganie instrukcji, procedur i zarządzeń, stosowanie środków ochrony zbiorowej i indywidualnej,
  • O = O2 - małe, zdarzające się raz w roku.

Wartość ryzyka

Za pomocą grafu ryzyka przedstawione na schemacie 2, wynika, że ryzyko jest średnie. Zaczynając od startu, wybierając S2, a następnie E2 i kolejno A1, można zauważyć, że na przecięciu tego wiersza i kolumny podpisanej O2 widnieje wartość 3. Zgodnie z legendą wynika, że wartość jest średnia.

Ocena ryzyka zawodowego przy użyciu grafu ryzyka 3

Graf ryzyka jest metodą jakościową, która określa prawdopodobieństwo ujawnienia skutków zdarzenia (W), a także 3 dodatkowe parametry:

  • częstotliwość wystąpienia zagrożenia (ekspozycji),
  • możliwość zastosowania ochrony przed zagrożeniem,
  • prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanego zdarzenia.

Poziom ryzyka określa się za pomocą następujących elementów:

  • S - wielkość szkód (strat), jakie może stworzyć zagrożenie,
  • A - częstotliwość pojawiania się/czas ekspozycji na zagrożenie,
  • G - możliwość zastosowania ochrony przed zagrożeniem,
  • W - prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń.

Szacowanie wartości parametrów ryzyka

Tabela 9. Szacowanie wielkości szkód (S)

Szacowanie wielkości szkód - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 10. Szacowanie częstotliwości występowanie zagrożeń (A)

Szacowanie częstotliwości występowanie zagrożeń  - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 11. Szacowanie skuteczności zastosowanych środków ochrony przed zagrożeniem (G)

Szacowanie skuteczności zastosowanych środków ochrony przed zagrożeniem - grafy ryzyka - orz.pl

Tabela 12. Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia (W)

Szacowanie prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanego zdarzenia - grafy ryzyka - orz.pl

Wartościowanie ryzyka

Określenie wartości ryzyka odbywa się za pomocą grafu ryzyka, według skali siedmiostopniowej dla trzech poziomów

Graf ryzyka - orz.pl

Schemat 3. Graf ryzyka

Przykład wykorzystania grafu ryzyka 3

Pracownik jest zatrudniony na stanowisku spawacz gazowy. Ze względu na rodzaj swojej pracy istnieje duże prawdopodobieństwo powstania pożaru. Skutkami zdarzenia mogą być oparzenia termicznie, nawet śmierć pracowników. Jeśli chodzi o środki ochrony zbiorowej w jakie powinno się wyposażyć przedsiębiorstwo i stanowisko to: sprawne systemy przeciwpożarowe, wentylacje, a gdy mowa o środkach ochrony indywidualnej wymienia się: ochronę oczu (np. okulary, gogle, przyłbica), ochrona twarzy (np. przyłbica spawalnicza, tarczę spawalniczą, kaptur spawalniczy), odzież ochronna (niepalna), rękawice spawalnicze, obuwie ochronne, sprzęt chroniący układ oddechowy (półmaski, maska z wymiennymi filtrami). Wypadek związany z pożarem nie zdarzył w przeciągu ostatnich 10 lat.

Szacowanie parametrów ryzyka metodą grafu ryzyka 3:

S = S4 – szybkie rozprzestrzenianie się pożaru może spowodować śmierć większej liczby pracowników,
W = W1 – wypadek nie zdarzył się ani razu w przeciągu ostatnich 10 lat.

Wartość ryzyka

Poruszając się po grafie ryzyka przedstawionym na schemacie 3, wynika, że ryzyko jest średnie. Zaczynając od startu, wybiera się możliwość S4, a następnie kolumnę W1. Ze względu na początkowy wybór S4 nie uwzględnia A i G.

Podsumowanie

Graf ryzyka jest bardzo intuicyjną metodą polegającą na jakościowym określeniu poziomu zagrożenia na jaki narażony jest pracownik. Charakteryzuje się schematycznym podejściem do przedstawienia poziomu ryzyka zawodowego. W literaturze wyróżnia się wiele rodzajów grafów, od mniej do bardziej rozbudowanych graficznie. Zazwyczaj, ocena polega na wyznaczeniu drogi do ryzyka, poprzez wybór czterech parametrów: wielkości strat, ekspozycji na zagrożenie, możliwości ochrony przed zagrożeniami oraz prawdopodobieństwa wystąpienia zdarzenia. Efektem jest uzyskanie wskaźnika poziomu ryzyka określanego na trzech poziomach: akceptowane, dopuszczane oraz niedopuszczalne.
Pozytywnym aspektem grafu ryzyka jest schematyczne podejście. Wystarczy tylko znać zagrożenia, skutki jakie mogą powodować i środki ochrony. Wadą grafu ryzyka jest brak określenia działań profilaktycznych.

Pokaż więcej wpisów z Maj 2022

Polecane

Spawacz gazowy - Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

Spawacz gazowy - Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

68,25 zł brutto
65,00 zł netto
Monter - Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

Monter - Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

68,25 zł brutto
65,00 zł netto
Spawacz - Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

Spawacz - Ocena ryzyka zawodowego metodą Risk Score

68,25 zł brutto
65,00 zł netto
Zaufane Opinie IdoSell
4.92 / 5.00 379 opinii
Zaufane Opinie IdoSell
2024-03-12
Obsługa oki sprawnie i rzetelnie.
2024-02-10
Polecam ten sklep, dziękuję za szybką realizację.
Strona korzysta z plików cookie w celu realizacji usług zgodnie z Polityką dotyczącą cookies. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do cookie w Twojej przeglądarce.
Zamknij
pixel