Jeśli ryzyko, to czy zawsze zawodowe?
Jeśli ryzyko, to czy zawsze zawodowe? - definicja ryzyka
Słowo ryzyko pojawia się w wielu dziedzinach życia zaczynając od codziennych czynności (np. prowadzenie samochodu, gotowanie, itp.), kończąc na służbowych obowiązkach (wykonywanie czynności zawodowych). Słownik PWN podaje kilka definicji, a są to m.in.:
- możliwość, że coś się nie uda; też: przedsięwzięcie, którego wynik jest niepewny,
- odważenie się na takie niebezpieczeństwa,
- prawdopodobieństwo powstania szkody obciążające osobę poszkodowaną niezależnie od jej winy, jeśli umowa lub przepis prawny nie zobowiązały innej osoby do wyrównania szkody.
Z wyżej wymienionych definicji można zauważyć, że ryzyko skupia się na niepewności skutków danej czynności.
Jeśli ryzyko, to czy zawsze zawodowe - definicja ryzyka zawodowego
Ryzyko zawodowe różni się od ogólnego (ryzyka), tym że zmniejsza się jego skala, ponieważ dotyczy tylko sytuacji mogących się pojawić podczas wykonywania czynności związanych z pracą. Definicja ryzyka zawodowego jaką podaje rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higiena pracy mówi, że jest to: „…prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.” W podanej definicji wspominano o zdrowiu pracowników. Jest to kluczowy element podczas bezpiecznego wykonywania czynności. Pracodawca jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo w firmie, czyli również za to, aby podczas wykonywania czynności, które zleci pracownikowi był on bezpieczny i praca w żadnym stopniu nie powodowała umyślnego uszczerbku na zdrowiu.
Czy warto oceniać ryzyko zawodowe?
Oczywiście! Podstawą prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa jest sumienna ocena ryzyka zawodowego, której celem jest wykrycie i zmniejszenie skutków ryzyka lub eliminacja. Minimalizuje to możliwość powstania wypadku przy pracy lub zdarzeń potencjalnie wypadkowych, a także ogranicza oddziaływanie czynników szkodliwych i uciążliwych na człowieka, które mogą prowadzić do chorób zawodowych. Wnioski nasuwają się same: jeśli pracodawca zadba o bezpieczeństwo pracowników, ich praca będzie bardziej efektywna i spowoduje zmniejszenie absencji w pracy. Dlatego niezależnie od wielkości czy specyfiki przedsiębiorstwa ocena ryzyka zawodowego jest nieodłącznym elementem systemu zarządzania.
Czy ryzyko zawodowe się zmienia podczas jakichkolwiek modyfikacji?
Pewne zmiany, które pojawiają się w przedsiębiorstwie, np. zmiana materiału, modyfikacja stanowisk, zmiana maszyn itp. mogą mieć wpływ na poziom ryzyka zawodowego. Tym samym nie można ich bagatelizować i należy wziąć je pod uwagę podczas aktualizacji oceny ryzyka zawodowego. Innym powodem motywującym do aktualizacji ryzyka zawodowego są: wypadki przy pracy, choroby zawodowe, zmiany maszyn i urządzeń (np. nowe maszyny, dodanie osłon na maszyny) lub procesu technologicznego, a także zmiany w organizacji pracy itp.
Kto jest odpowiedzialny za ocenę ryzyka zawodowego?
Jak już wcześniej wspomniano za bezpieczeństwo w firmie odpowiada pracodawca, jednak ocenę ryzyka zawodowego najlepiej, aby przeprowadził zespół, który zostanie przez niego powołany. Dobrym rozwiązaniem jest, aby w skład takiego zespołu wchodziły osoby potrafiące prawidłowo oszacować ryzyko, a także znające ryzyko występuje na danym stanowisku. Może to być kierownictwo firmy/zakładu (zastępcy, dyrektorzy, kierownicy działów itd.), osoby kierujące pracownikami (brygadziści, majstrowie, kierownicy, inżynierowie itd.), przedstawiciele pracowników (przedstawiciele różnych zawodów i specjalności), w tym społeczni inspektorzy pracy, pracownicy służby bhp, lekarze medycyny pracy itp.
Jeśli ryzyko, to czy zawsze zawodowe - podsumowanie
Ryzyko jest działaniem, które podejmujemy nie znając skutków jego działania, lub znając kilka rozwiązań jednego działania. Już od najmłodszych lat oceniamy ryzyko, czy konsekwencją działania będzie coś złego. W dorosłym życiu nauczeni doświadczeniem swoich działań podejmujemy decyzje w rozsądniejszy sposób. Rozpoczynając pracę, nad naszym bezpieczeństwem czuwa pracodawca, to on jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa w firmie (według Kodeksu pracy). Dokumentem, który umożliwia zebranie wszystkich zagrożeń jest ocena ryzyka zawodowego. Pracownika przed rozpoczęciem czynności związanych z pracą należy zapoznać z ową dokumentacją, skupiając się na jej wynikach, a w konsekwencji należy potwierdzić własnoręcznym podpisem. Po zapoznaniu się z zagrożeniami mogącymi pojawić się na stanowisku pracy oraz działaniami zapobiegawczymi pracownik będzie wiedział na co zwrócić uwagę, aby zmniejszyć możliwość powstania wypadku przy pracy.